TÜRKİYE ORTA ASYA HABER KKUORDİNATÖRÜ

REUTERS HABERLERİ Siyasi kriz ekonomiyi sarsarken Türk şirketleri 'fatura ödüyor' İSTANBUL, 28 Mart (Reuters) - Türkiye'nin önde gelen muhalefet liderinin bu ayın başlarında tutuklanmasıyla ortaya çıkan kargaşa, özel sektörde şok dalgaları yaratarak şirketleri stratejilerini yeniden düşünmeye ve belirsizlik ve olası ekonomik istikrarsızlık dönemine karşı hazırlıklı olmaya zorladı. Bazı anketlerde uzun süredir görevde olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a liderlik eden İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması, son on yılın en büyük hükümet karşıtı protestolarına yol açarak kitlesel tutuklamalara ve uluslararası kınamalara yol açtı. Bu hareket ayrıca lirayı rekor düşük seviyelere çekerek, şirket bilançolarını istikrarsızlaştıran ve zaten yüksek olan borçlanma maliyetlerini daha da artıran Türk varlıklarının satışını körükledi. Şirket yetkilileri, Reuters'a, farklı sektörlerdeki Türk şirketlerinin riski yeniden değerlendirmek için çabaladığını, bazılarının planlanan yatırımları durdurduğunu ve bütçeleri kıstığını söyledi. "Sanayiciler şimdi kendilerinin sebep olmadığı bir krizin faturasını ödemek zorunda," dedi önde gelen Batılı markalar için giysi üreten ve bunları Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ihraç eden System Denim'in başkanı Şeref Fayat. Aynı zamanda bir hazır giyim sektörü lobi grubuna başkanlık eden Fayat, piyasalardaki çalkantı nedeniyle kredi maliyetlerinin arttığını söyledi. Avrupa'dan beklenen müşteri talebindeki toparlanma beklentisiyle, işletmesinin ikinci yarıdaki büyümesi için bütçeler hazırlıyordu. "Son gelişmelerin ardından bu planları hemen rafa kaldırdık," dedi. Lira, dolar karşısında 42'ye kadar gerileyerek rekor düşük seviyeye ulaştıktan sonra bir miktar toparlandı, ancak bu ancak Merkez Bankası'nın para birimini desteklemek için devreye girmesiyle mümkün oldu. İşletmeler ise daha fazla sıkıntının yolda olduğundan endişe ediyor. Yıllarca süren yükselen fiyatlar ve döviz çöküşlerinin ardından Türkiye'ye gelecekte rahatlama vaat eden geleneksel bir ekonomik programın benimsenmesinin ardından düşen enflasyon ve düşük faiz oranları beklentileri artık şüpheli görünüyor. Merkez bankası, planlanmamış bir toplantıda gecelik borç verme faiz oranını iki puan artırarak %46'ya çıkardı. Bankacıların Reuters'a verdiği bilgilere göre, kısa vadeli ticari kredi faiz oranları ortalama %42-43'ten %52-53'e yükseldi, hatta bazı oranlar %60'a kadar çıktı. Avrupa'dan beklenen müşteri talebindeki toparlanma beklentisiyle, işletmesinin ikinci yarıdaki büyümesi için bütçeler hazırlıyordu. "Son gelişmelerin ardından bu planları hemen rafa kaldırdık," dedi. Lira, dolar karşısında 42'lik rekor düşük seviyeye ulaştıktan sonra bir miktar toparlandı, ancak bu ancak merkez bankasının para birimini desteklemek için devreye girmesiyle mümkün oldu. İşletmeler ise daha fazla sıkıntının yolda olduğundan endişe ediyor. Yıllarca süren yükselen fiyatlar ve döviz çöküşlerinin ardından Türklere gelecekte rahatlama vaat eden geleneksel bir ekonomik programın benimsenmesinin ardından düşen enflasyon ve düşük faiz oranları beklentileri artık şüpheli görünüyor. Merkez bankası, planlanmamış bir toplantıda gecelik borç verme faiz oranını iki puan artırarak %46'ya çıkardı. Bankacıların Reuters'a verdiği bilgilere göre, kısa vadeli ticari kredi faiz oranları ortalama %42-43 seviyesinden %52-53'e yükseldi, bazı faiz oranları ise %60'a kadar çıktı. Morgan Stanley, merkez bankasının politika faizindeki herhangi bir indirimin Haziran ayına kadar erteleneceğini öngörüyor. Goldman Sachs ise politika faizinde 350 baz puanlık bir artış beklediğini belirtti. 'HER ŞİRKETİN BİR PLANA İHTİYACI VAR' "Son gelişmeler en çok şirketlerin yatırım harcamalarını etkileyecek," dedi Ankara'daki Bilkent Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan eski merkez bankası baş ekonomisti Hakan Kara, yatırımların zaten yavaşladığını belirterek. "Bu durum muhtemelen kısa vadede daha da belirginleşecek." Hükümet, son ekonomik çalkantının sınırlı ve geçici olacağını belirtti. Ancak bazı şirket yetkilileri, krizin daha yeni başlıyor olabileceğinden endişe ediyor. 20 yılı aşkın süredir Türkiye siyasetine egemen olan Erdoğan'ın görev süresinin dolacağı 2028 seçimleri yaklaşıyor. Ancak birçok kişi, Pazar günü yolsuzluk suçlamasıyla yargılanmak üzere hapse atılan İmamoğlu'nun tutuklanmasını, erken seçim veya kamuoyunun muhalefetiyle karşılaşması muhtemel anayasa değişiklikleri yoluyla iktidarda kalmaya çalışabileceğinin erken bir göstergesi olarak görüyor.