TÜRKİYE ORTA ASYA HABER KKUORDİNATÖRÜ

IFJ-INTERNATIONAL FEDERATION OF JOURNALİST TÜRKİYE'DE YARGI YOLSUZLUĞU Jeopolitik Kaprisler ve Yargı Riskleri Volatiliteyi Tetikliyor: Türk Analist Daha Derin Bir Kriz Uyarısında Bulunuyor Türkiye demokratikleşme sürecinde ilerleme kaydediyor mu? Eylül referandumu yargı reformuna yol açtı mı? Türkiye'yi gerçekte kim yönetiyor? Bunlar, İstanbul'da yakın zamanda görülen ve büyük yankı uyandıran bir davada dolaylı da olsa gündeme getirilen sorulardan bazıları. Dava, 1980'lerdeki askeri darbe rejimi sırasında hapse atılıp işkence gören eski bir sol görüşlü muhalif isim olan Türkiye doğumlu Alman vatandaşı Doğan Akhanlı'yı kapsıyor. 1991'de serbest bırakılıp Almanya'ya başarılı bir şekilde kaçmasının ardından mülteci statüsü ve ardından vatandaşlık aldı. Son yirmi yıldır eşi ve ailesiyle Köln'de yaşıyor ve yazar, çevirmen ve sosyal aktivist olarak çalışıyor. Hem yazılarında hem de günlük yaşamında temel kaygısı, yirminci yüzyıldaki soykırım vakalarını, özellikle de Jön Türklerin 1915'teki Ermeni soykırımını ele almak olmuştur. Üçlemesinin son kitabı olan Die Richter des Juengsten Gericht'te (Kıyamet Yargıçları, 1999), Ermeni soykırımını ele almış ve bunu yapan ilk Türk romancısı olmuştur. 1915 soykırımı meselesini gündeme getirmek Türkiye'de yasalara aykırıdır; özellikle de "Türklüğü" küçümsemeyi veya aşağılamayı yasaklayan Hukuk Kanunu'nun 301. maddesinin ihlalidir. 10 Ağustos'ta ölmekte olan babasını ziyaret etmek için İstanbul havaalanına vardığında, Akhanlı yetkililer tarafından derhal tutuklandı. Ancak 301. maddeyi ihlal etmekle suçlanmadı. Bunun yerine, 1989'da bir döviz bürosunun silahlı soygununa katılmakla suçlandı ve bu soygun sırasında dükkan sahibi öldürüldü. Havaalanında tutuklanmasının ardından Akhanlı hapse atıldı. Savunma makamı, Eylül ayına kadar başlayabilecek hızlı bir yargılama umut etse de, yetkililer onu dört ay boyunca hapiste tuttu. Bu süre zarfında, babasına en kısa sürede görüşebilecekleri bir zamanda vermeyi planladığı mektuplar yazdı. 8 Aralık'ta duruşması başlamadan kısa bir süre önce, babası oğlunu göremeden hayatını kaybetti. Akhanlı'nın cenaze törenine katılmak için cezaevi izni talebi reddedildi. Adaletin Parodisi Tutuklanmasından duruşmaya kadar tüm süreç, adalete aykırı sert taktiklerle karakterize edildi. Savcılık, 1992'de sorgulandığında Akhanlı'yı teşhis eden bir tanığın ifadesine dayanarak iddiasını desteklemişti. Akhanlı daha sonra, bir yeminli ifadesinde ifadelerinin baskı altında, yani işkenceyle elde edildiğini iddia ederek ifadelerini resmen geri çekti. Öldürülen adamın oğulları olan ve 1992 yılında sorguya çekilen diğer iki tanık, daha sonra kendilerine atfedilen ifadeleri yalanlayarak, kimlik tespiti için Akhanlı'nın fotoğraflarının kendilerine hiç gösterilmediğini belirttiler. Bu yılın 13 Ağustos'unda ilk kez sanığın fotoğrafları kendilerine gösterildiğinde, onu faillerden biri olarak tanımadıklarını söylediler. Son olarak, olaydan 21 yıl sonra (!) Türk soruşturmacılar, soyguncuların olay yerinde bıraktıkları iki çantadaki parmak izlerini incelediklerinde, bunların hiçbirinin Akhanlı'nınkiyle eşleşmediğini tespit ettiler. Bu gerçeklere dayanarak, savunma avukatı Haydar Erol, tutuklamaya karşı defalarca resmi şikayette bulundu ve Akhanlı'nın serbest bırakılmasını talep etti. Mahkeme şikayeti üç kez reddetti ve Akhanlı'yı Tekirdağ'daki yüksek güvenlikli bir cezaevinde tutmaya devam etti. Sadece bununla da kalmadı: ilk şikayetin ardından savcılık, hakkındaki suçlamaları siyasi bir suçu da kapsayacak şekilde genişletti: Türk hükümetini devirme girişiminde bulunan bir terör örgütünü finanse etmek amacıyla soygunu planladığını iddia etti. Akhanlı'nın absürt durumu hakkındaki yorumu şöyleydi: "Müebbet hapisle tehdit edilmeseydim, durumuma gerçekten gülebilirdim. Kendimi Franz Kafka'nın Josef K. romanındaki karakter gibi görüyorum; sadece masum olmama rağmen tutuklandığım için değil." Kafka'nın Dava romanı, bürokratik prosedürler ve entrikalarla dolu bir labirentte sıkışıp kalan ve başına ne geldiğini asla öğrenemeyen masum bir adamın dramını anlatır. Uluslararası Seferberlik Akhanlı, İstanbul'a gitmeden önce gözetim listesinde olduğunu ve tutuklanabileceğini biliyordu, ancak babasını ölmeden önce görmeye kararlı bir şekilde planlarını uygulamaya koydu. Önlem olarak, Recherche International ve Tueday (bir Türk insan hakları grubu) ile arkadaşlarını uyardı ve gözaltına alınması durumunda müdahale etmelerini sağladı. Ayrılışının arifesinde bana yaptığı bir telefon görüşmesinde, herhangi bir şey olursa bana ve diğerlerine haber verileceğini söyledi. Nitekim, tutuklanma haberi arkadaşlarına ulaşır ulaşmaz, avukatlarını harekete geçirdiler ve bir kamuoyu dayanışma kampanyası başlattılar; bu da nihayetinde dengeyi serbest bırakılması lehine çevirdi. Akhanlı'nın serbest bırakılması için yürütülen kampanya