USA .CONGRESS.GOV Türkiye'nin (alt. Türkiye) Kürdistan İşçi Partisi (Kürt kısaltması PKK) ile on yıllardır süren mücadelesi, Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye arasında hem iş birliğini hem de çekişmeyi beslemiştir. ABD tarafından yabancı terörist örgüt (veya FTO) olarak tanımlanan PKK, Kürt milliyetçiliği adına örgütlü siyasi ve askeri faaliyetlerin birçok kolundan birini temsil etmektedir. 2015'ten beri Amerika Birleşik Devletleri, PKK ile bağlantılı Suriye Kürt Halk Koruma Birlikleri'ni (Kürt kısaltması YPG) içeren milislerle İslam Devleti'ne karşı ortaklık kurmuştur. YPG'nin milislerine karşı koymak ve toprak kontrolünü azaltmak için Kuzey Suriye'deki Türk askeri operasyonları, ABD politikasını ve ABD-Türkiye ilişkilerini karmaşık hale getiren bir faktör olmuştur. 2019'da YPG'ye karşı Suriye'ye yapılan Türk liderliğindeki bir müdahale sırasında, Kongre Türkiye'ye yaptırımları tartışmış ve Trump Yönetimi kısa bir süreliğine bazı yaptırımlar uygulamıştır (yürürlükte kalmaya devam eden 13894 sayılı Yürütme Emri aracılığıyla). Aralık 2024'te Suriye'de Beşşar Esad'ın devrilmesinden bu yana, Türkiye destekli ve YPG liderliğindeki güçler arasındaki yenilenen çatışmalar, kongrenin dikkatini yeniden çekti. PKK Kökenleri (1978-1983) Erken Türkiye Cumhuriyeti (1923'te kuruldu) Kürt liderliğindeki birkaç isyan ve ayaklanmaya tanık oldu ve bu da Türk devletinin genel olarak Kürt etnik kimliğini ve siyasi isteklerini bastırmasına yol açtı. Bu bağlamda, Abdullah Öcalan (yaklaşık 1947'de Türkiye'nin güneydoğusundaki Şanlıurfa ilinde doğdu) ve diğer Kürt aktivistler, 1970'lerin sonlarında bağımsız bir Kürdistan'a adanmış bir Marksist-Leninist örgüt olarak Türkiye'de PKK'yi kurdular. Öcalan, PKK militanlarının Suriye ve Lübnan'daki Filistinli gruplarla eğitim almasına ve operasyonlarını Kuzey Irak'ın yarı özerk Kürt bölgelerindeki kamplardan üslenmesine olanak tanıyan ağlar kurdu. 1978 Abdullah Öcalan ve diğerleri PKK'yi kurdu. 1979 Öcalan, PKK'yi sürgünden yönetmek için Suriye'ye gelir. 1980 Türkiye'de askeri darbe; Kürtler de dahil olmak üzere siyasi muhalefete yönelik darbe sonrası genel baskı. 1982 İran-Irak savaşı sırasında İran, Irak Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Mesut Barzani'yi PKK'nin Kuzey Irak'ta kamplar kurmasına izin vermeye ikna eder. PKK ayrıca Suriye'nin desteğiyle Lübnan'ın Bekaa Vadisi'nde kamplar kurar. Çatışma Başlıyor, Körfez Savaşı ve İlk ABD Terörist Tanımı (1984-1998) 1984'te, Öcalan'ın Suriye'de konuşlanmasıyla, PKK Türkiye'de silahlı bir ayaklanma başlattı. PKK, gerilla taktikleri kullanarak, ağırlıklı olarak Kürt nüfusun yoğun olduğu güneydoğu Türkiye'deki Türk ordusunu ve diğer devlet yetkililerini hedef aldı. Grup ayrıca, devlet yanlısı "işbirlikçileri"ne saldırarak geleneksel Kürt yönetici sınıfını yerinden etmeye çalıştı. PKK ayaklanması 1990'ların ortalarında zirveye ulaştı; 1984'ten bu yana süren çatışmalar binlerce PKK savaşçısını, Türk güvenlik güçlerini ve sivilleri öldürdü. 1991 Körfez Savaşı'ndan sonra, PKK kuzey Irak'ta daha da güçlendi ve bu da Türkiye'nin periyodik askeri eylemlerine yol açtı. 1984 PKK Türkiye'de silahlı ayaklanmaya başladı; Türk hükümeti güneydoğuda güvenliği sıkılaştırdı. 1985 Türkiye, PKK'ya karşı koymak için Kürt paramiliter bir grup olan Köy Korucularını kurdu. 1987 KDP lideri Barzani, PKK ile bağlarını kopardı; PKK kuzey Irak'taki kampları kullanmaya devam etti ve İran topraklarının sınırlı bir kısmını kullanma izni aldı. Türkiye güneydoğuda olağanüstü hal ilan etti. 1991 Körfez Savaşı'ndan sonra, Irak güçleri Irak Kürt ayaklanmasını acımasızca bastırdı ve bu da Türkiye ve İran'a kitlesel mülteci akışına yol açtı; ABD ve diğerleri Türkiye'den yardım sağlar ve mültecilerin geri dönüşünü teşvik etmek için uçuşa yasak bölge kurar. 1993 Güneydoğu Türkiye'de çatışma yoğunlaşır. 1994 ABD Kongresi, yürütme organı Türkiye-PKK şiddetiyle ilgili iddia edilen insan hakları ihlalleri hakkında bir rapor sunana kadar Türkiye'ye askeri kredileri askıya alan bir yasa çıkarır. 1997 Türkiye, güneydoğusunun bir bölümünde olağanüstü hali kaldırır. Dışişleri Bakanlığı, PKK'yı Yabancı Terör Örgütü (FTO) olarak belirler. Türk kuvvetleri, Barzani'yi PKK destekli Iraklı Kürt rakiplerine karşı desteklemek için Kuzey Irak'a girer. 1998 Türk askeri tehditleri ve diğer baskılarla karşı karşıya kalan Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, Adana Protokolü olarak bilinen bir anlaşma doğrultusunda Öcalan'ı sınır dışı eder ve PKK kamplarını kapatır. Öcalan'ın Yakalanması, 2. Irak Savaşı ve Yeniden Başlayan Çatışma (1999-2008) Türk yetkililer, 1999 yılında Abdullah Öcalan'ı yakalayıp hapse atarak Türkiye-PKK çatışmasının bir aşamasını sonlandırdı. ABD'nin 2003'te Irak'ı işgal etmesinin ardından Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) resmi özerklik kazandı. 2004'te PKK, büyük ölçüde 1980'lerde Kuzey Irak'ın KBY kontrolündeki bölgelerinde kurduğu kamplara güvenerek isyanını yeniden başlattı. Buna karşılık Türkiye, Irak'taki operasyonlarını artırdı. 1999 Hapisteki Öcalan, PKK'nın ateşkes ilan etmesini ve Türkiye'den çekilmesini istiyor; PKK büyük ölçüde uyuyor. 2001 Dışişleri Bakanlığı, PKK'yı Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist olarak tanımlıyor. 2003 ABD'nin Irak'ı işgali. PYD (Demokratik Birlik Partisi) PKK'nın bir parçası olarak kuruldu

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

TÜRKİYE ORTA ASYA HABER KKUORDİNATÖRÜ