TÜRKİYE DEKİ EKONOMİK KAOS
Muhalefete yönelik baskı Türkiye'yi finansal türbülansa sürüklüyor
İstanbul (AFP) – Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önde gelen siyasi rakibinin tutuklanması finansal bir fırtınayı tetikledi ve sert çizgideki liderin ekonomik politikalarını incelemeye aldı.
Borsa düştü, lira çakıldı ve ekonomistler bunun ardından gelen paniğin Türkiye'nin keskin enflasyon oranını dizginlemeye başladığı anda tekrar yukarı çıkaracağı konusunda uyarıyor.
İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 19 Mart'ta yolsuzluk ve terör soruşturması kapsamında tutuklanması, o zamandan beri 1.000'den fazla kişinin gözaltına alınmasına yol açan şiddetli sokak çatışmalarını tetikledi.
Ekonomist Mustafa Sonmez AFP'ye "Erdoğan yeni bir ekonomik yangın başlattı ve piyasaları altüst etti" dedi.
Borsalar düştü
Türkiye'nin BIST borsa endeksi İmamoğlu'nun tutuklandığı gün yüzde 8,7, iki gün sonra ise yüzde 7,8 düştü ve bir haftada yüzde 16'dan fazla düştü. Bu, 2008'deki büyük dünya ekonomik krizinin ilk günlerinden bu yana en keskin düşüş oldu.
Pazartesi günü yaklaşık yüzde üç oranında toparlandı ve genel olarak hafta boyunca yüzde 14'ten fazla düşüş yaşadı.
Protestolar devam etti ve Avrupa güçleri tutuklamayı demokrasiye hakaret olarak niteledi.
Ülkenin devlet kontrolündeki mali otoritesi, piyasaları istikrara kavuşturmak için ticaret kurallarını değiştirdi.
Para birimi düştü
Türk lirası düştü ve merkez bankasının devreye girmesine neden oldu. Ekonomistler, değerini artırmak için lira satın almak için 20 milyar dolardan fazla harcadığını söylüyor.
Buna rağmen lira Pazartesi günü dolar karşısında tarihi düşük seviyesi olan 38 civarında kaldı.
"Merkez bankası ve hükümet piyasayı sakinleştirmeye ve oynaklığı sınırlamaya çalışıyor," dedi yatırım grubu East Capital'de portföy danışmanı olan Emre Akçakmak.
"Yerlilerin bile neler olup bittiğini tam olarak anlamadığı bu tür bir ortamda, uzun vadeli stratejik yabancı yatırımcıları Türkiye'ye çekmek çok zor."
Enflasyon tuzağı
Lira'nın düşüşü, Türkiye'nin ev eşyalarının maliyetini keskin bir şekilde artıran artan enflasyona karşı son mücadelesinde tökezleyeceği korkularını artırdı.
Enflasyon oranı 2022'nin sonlarında yüzde 85'e ulaştı.
İslamcı kökenli AKP partisinden muhafazakar bir isim olan Erdoğan, daha önce faiz oranlarının yükseltilmesinin enflasyonu düşürdüğüne dair alışılmadık görüşü dile getirmişti; merkez bankacıları genellikle faiz artırımlarıyla bunu yapmayı amaçlıyordu. Türkiye yine de 2023'te faiz oranlarını artırmaya başvurdu.
Enflasyon geçen ay iki yıl içinde ilk kez yüzde 40'ın altına çekildi ve yetkililer bunu bu yıl sonuna kadar yüzde 24'ün altına çekmeyi hedefliyordu.
"Böyle zamanlarda parası olanlar bir sığınak olarak yabancı para birimlerine, altına ve gayrimenkule yöneliyor ve bu da enflasyonu besliyor," diye uyardı Sönmez.
Yatırım endişeleri
İmamoğlu'nun tutuklanmasının ve yetkilileri eleştiren iki üst düzey iş adamının yakın zamanda kovuşturulmasının yol açtığı kaos, Ekonomi Bakanı Mehmet Şimşek için bir zorluk teşkil ediyor.
Siyasi gerginlikler ve Erdoğan'ın alışılmadık para politikası nedeniyle Türkiye'den uzaklaşan yatırımcıları geri çekmeye çalışarak iki yıl geçirdi.
"Şimşek için asla kolay bir iş olmadı. Her zaman imkansız bir görevdi -- ve şimdi bu, yolundaki bir engel daha," dedi Akçakmak.
"Bu tür bir ortamda, yerel halkın bile olup biteni tam olarak anlamadığı bir ortamda, uzun vadeli stratejik yabancı yatırımcıları Türkiye'ye çekmek çok zor."
Bakana baskı
ABD bankası Merrill Lynch'in eski ekonomisti Şimşek, Pazar günü muhalefetin istifa edeceği yönündeki iddialarını reddetmek zorunda kaldı.
Bakan, X'e "Bunun üzerinde çalışıyoruz ve piyasaların doğru şekilde işlemesi için gerekli tüm önlemleri almaya devam edeceğiz" diye yazdı.
"Size yalan haberlere inanmamanızı rica ediyorum
Türkiye: Authorities must end unlawful proceedings against the Istanbul Bar Association 29 Jan 2025 | Advocacy, News istanbul-bar-e1736938363638 The International Commission of Jurists (ICJ) expresses concern over the criminal proceedings initiated against the Istanbul Bar Association, including its President, İbrahim Kaboğlu, and members of its executive board. The ICJ further condemns the detention of Fırat Epözdemir, a member of the executive board, who was arrested upon his return from an advocacy visit to Council of Europe institutions. These actions constitute a direct attack on the independence of the legal profession and the rule of law in Türkiye. The criminal proceedings were initiated following a statement issued by the Istanbul Bar Association on 21 December 2024, which called for an independent investigation into the deaths of journalists Nazım Daştan and Cihan Bilgin, who were killed in northern Syria on 19 December 2024. The statement highlighted concerns regarding the...
Yorumlar
Yorum Gönder